La Loire à vélo is een unieke fietsroute met 900 fietskilometers in de wieg van de Renaissance, langs Franse koningstuinen van Saint-Nazaire aan de Atlantische kust naar Nevers.
Voor liefhebbers van geschiedenis en natuur is dit een ideale vakantieregio. De fietsroute leidt door het parkachtige landschap van het centrale Loiregebied. De sfeervolle historische Loiresteden maken af en toe plaats voor hoger gelegen wijngaarden of de uitgestrekte bossen van de Sologne. Een afwisselende streek, bij uitstek geschikt om per fiets te verkennen.
Wij fietsten 682km op dit traject in 9 etappes en deden beroep op de fietsgids van Clemens Sweerman, "Loire-kastelen fietsroute" uitgegeven bij “Pirola” (2011, tweede druk). Deze fietsroute biedt heel wat varianten. We kozen voor de trajecten langs de oevers van de Loire. We hebben de route Saumur-Tours-Nevers naar het westen uitgebreid met enkele trajecten van de Normandië-Bretagne route om te kunnen starten in Saint-Nazaire aan de Atlantische kust. Rijden van de kust richting binnenland heeft het voordeel van de wind die vooral inlands waait.
Alle bagage ging mee op de fiets, maar voor de overnachtingen kozen we voor hotelletjes en gastenkamers. We reden met de auto naar Nevers, de eindbestemming. Daar hebben we overnacht en hebben de wagen kunnen achterlaten in de parking van het hotel. Met de trein spoorden we van Nevers via Tours naar St. Nazaire. De tickets werden vooraf gereserveerd bij de SNCF en de fiets ging mee de trein op.
De Loire à Vélo is perfect te fietsen door iedereen met een beetje fietservaring. De route is ook zeker goed te rijden met een e-bike (elektrische fiets). Met een e-bike op de trein kan het wel een zware klus worden. Nevers is met de auto makkelijk bereikbaar en van daaruit bestaat een goede treinverbinding naar Saint-Nazaire. De Loireroute maakt zoveel mogelijk gebruik van rustige paden tussen dorpen, op dijken of jaagpaden. De route is bewegwijzerd in beide richtingen. Veel informatie, maar uitsluitend in het Frans, is te vinden op de (bron)website van 'Val de Loire', France.
De afstanden van het routeoverzicht zijn de kilometers die we zelf hebben gereden, inclusief omleidingen of eigen ommetjes en kunnen dus afwijken van afstanden uit de fietsgids, website van 'Val de Loire' of de gpx-bestanden.
***** is een fietsreis die je zeker op je bucketlijst moet zetten
**** is een fietsreis die je fietsbelevingen goed kan aanvullen
*** is een fietsreis die zeer goed kan meevallen
** is een fietsreis die je kan maken maar wij hebben niet genoten
* is een fietsreis die je hier niet zal vinden
Je kiest je startplaats in functie van de afstand die je wilt rijden, de kastelen die je zeker wilt bezoeken, de duur van je vakantie en je vervoermiddel tot aan de startplaats. Verscheidene steden langs het parcours zijn goed bereikbaar via de autowegen (Orléans, Blois, Amboise, Tours, Saumur, Angers, Nantes, Nevers…. ). Ook met de trein is de Loireroute goed bereikbaar. Veel informatie, maar uitsluitend in het Frans, is te vinden op de (bron)website van 'Val de Loire', France. Wij reisden met de wagen naar Nevers om, na een nachtje slapen, met de trein, de fietsen en de bagage, naar Saint-Nazaire af te reizen.
De Loire ontspringt op het Gerbier de Jonc, een 1551 m hoogbergmassief in de Cévennes, in het Franse departement Ardèche en mondt uit bij St. Nazaire in de Atlantische Oceaan. De Loire heeft een totale lengte van 1012 kilometer en is de langste rivier van Frankrijk. Er monden 41 zijrivieren uit in de Loire. De belangrijkste zijrivieren zijn: Cher, Indre, Loiret, Maine, Vienne, Erdre. Het gedeelte van het Loiredal tussen Sully-sur-Loire en Chalonnes-sur-Loire maakt deel uit van het UNESCO Werelderfgoed vanwege de landschappelijke en culturele waarde en de historische dorpen en steden, maar vooral ook vanwege de vele, prachtige kastelen.
We zullen de volgende dagen langs de Loire fietsen, maar eerst moeten we eróver ter hoogte van de monding. Over de immense brug van Saint-Nazaire. Eenmaal op de linkeroever (we fietsen stroomopwaarts) fietsen we kilometers lang, eerst op de niet verharde oever, later op rustige asfaltwegen. Goed halfweg moeten we naar de overzijde met de veerboot, “le bac” zoals ze hem hier noemen.
Veel water en veel natuur is er te zien in het estuarium van de Loire tot we de vuile industriezone van Nantes bereiken. En daar tussenin wonen mensen, in caravans, in hun eigen vuiligheid. Rondtrekkende roma die geen deftige standplaats hebben, krijgen of willen. Wie zal het zeggen?
In Nantes fietsen we recht naar het toeristisch Infocentrum waar we zeer vriendelijk aan een fietsvriendelijk hotelletje worden geholpen.
De stadswandeling, het bezoek aan ons eerste Loirekasteel (het kasteel van de hertogen van Bretagne) en lekker eten “chez maman” in een leuk vintagedecor, maken van deze eerste fietsdag een zeer geslaagde dag.
Nantes heeft op ons een geweldige indruk nagelaten. Een trendy stad die bruist van de creativiteit.
We rijden ook vandaag bijna de hele dag langs rustige paden zonder autoverkeer. Rust en stilte zijn onze metgezellen. De Loirevallei is ook zeer populair bij gezinnen die graag fietsen.
Vanochtend hebben we geen pic-nic meegenomen in Nantes en dat gaat in tegen de regels van het “trekken”. Je moet je voorraad inslaan van zodra je hiervoor de kans hebt. Geen water en geen brood dus. Een mooi excuus om in Oudon iets heel “Frans” te eten. We hebben ons een menuutje gedeeld, Mireille een slaatje uit de saladbar, ik een spaghetti bolognaise en het dessert lieten we aan ons voorbijgaan. Het kwartje liter wijn ruilden we voor een cola en een spa met als gevolg dat het menu ons geen €11 kostte maar €18. Franse logica: hoe minder je eet, hoe meer je betaalt.
In Montjean s/Loire heb ik vooraf een overnachting geboekt omdat de mogelijkheden hier beperkt zijn. En zoals de naam van het dorp voorspelt, moeten we een stevig klimmetje doen tot “Le Fief des Cordeliers”, een adembenemend mooie Chambre d’Hôtes. Na een duik in het zwembad en een Bretoense maaltijd “Chez Les Filles” zijn we toe aan rust om deze tweede mooie fietsdag af te sluiten.
Geen grote steden of bijzondere momenten op het programma. We fietsen aan een goed tempo. Het is de langste rit van de reis. Toch willen we vanavond ook kunnen genieten van Saumur, een hoofdstad voor de Loirewijn. Geen grote steden. Wel mooie plekjes zoals Chalonnes, La Poisonnière, Savonnière, Bouchemaine, Ste-Gemmes of Trêves. Mooie kantjes van die prachtige rivier en even zo mooie dorpjes.
Lunchen doen we in La Poisonnière, een schitterend plekje voor “une galette” met ingrediënten naar keuze. Een “galette” is een Bretoens gerecht. Hoewel deze regio vandaag officieel niet tot Bretagne behoort, kan ze daar historisch gezien wel aanspraak op maken. Politiek is een hertekening van de regio op basis van de oude grenzen niet haalbaar, maar commercieel is dit oh zo rendabel.
Aangekomen in Saumur hebben we een kamer geboekt in het Kyriad hotel, een fietsvriendelijk hotel met een warm onthaal en een aparte fietsgarage. Alles wat een fietsreiziger nodig heeft dus. En dan lokale wijntjes gaan proeven. Een heerlijke Crémant-de-Loire en een nog heerlijker Saumur Blanc: een ‘Les Damoiselles’ uit 2011 van het Domaine Champs Fleuris.
Bij het uitrijden van Saumur hebben we nog een glimp opgevangen van het sobere kasteel. Enkele kilometers verder worden we verrast door troglodyten in Souzay-Champigny. Dit zijn uitgehouwen grotten in dalwanden met grotwoningen, grot-wijnbedrijven en zelfs een vroegere handelsweg langs de Loire.
In Candes-Saint-Martin, waar de Vienne in de Loire vloeit, nemen we een kijkje in een bijzondere 12de eeuwse kerk die gebouwd werd op de plek waar Sint-Maarten is gestorven. Terwijl volgens de legende, tijdens de overbrenging van het lijk van Sint-Maarten naar Tours, overal de bomen begonnen te bloeien en de vogels begonnen te fluiten, worden wij op onze rit naar Tours vergast op drie hevige onweders. Het eerste trotseren we vol trotse trekkersmoed. Voor een bezoek aan het kasteel van Doornroosje moeten we passen om te kunnen profiteren van enkele zonnestralen.
Tijdens het tweede onweer gaan we schuilen in een bar bij een warme koffie en een chocoladecake. De derde bui zien we op ons afkomen ter hoogte van Langeais. Gelukkig is er een kasteel om te schuilen. We bezoeken de plek waar in 1491 Anna van Bretagne trouwde met de Franse Koning Charles VIII en Koningin van Frankrijk werd. Het was dat huwelijk dat Bretagne definitief bij Frankrijk inlijfde. We overnachten in Villandry.
We staan al om 9u paraat om het mooie kasteel en de dito tuinen van Villandry te bezoeken. De lucht zit weer dicht met dikke regenwolken. Het kasteelbezoek maakt echter alles goed. Het kasteel is zo wondermooi en de tuin ziet eruit alsof hij geschilderd is.
Een goed uur en een bui later zitten we op de fiets voor onze 89km lange tocht. Na een uurtje fietsen wisselen we de regenvestjes voor een lichter shirtje. We beslissen om een ommetje te maken naar Amboise. Amboise is een heel mooi toeristisch dorpje met een prachtig kasteel. In dit kasteel rust Leonardo Da Vinci. Na dit intermezzo gaat het in stevig tempo naar Chaumont s/Loire, het volgende kasteel dat we vanop afstand moeten bewonderen. Veel kastelen langs de Loire liggen op steile hellingen. We hebben de moed en de kracht niet om telkens tot boven te rijden en we hebben zeker de tijd niet om elk kasteel apart te bezoeken. Dat was ook onze keuze niet. Het is en blijft een fietsvakantie.
Rond 17 u komen we aan in Blois, onze eindbestemming voor vandaag. Blois is een prachtig stadje met gezellige pleintjes, mooie gebouwen, leuke restaurantjes en een prachtig kasteel.
Blois is een koninklijk kasteel met een lange en gruwelijke historie. De geschiedenis en de architectuur van het kasteel boeien ons en al snel is het na halfelf wanneer we vertrekken.
Toch willen we ook nog de omweg naar Chambord maken en rijden we de 16km extra. Onze reisgids vertelt ons weinig boeiends over de binnenzijde. Dat komt goed uit want er staan lange wachtrijen aan de kassa en het weer is heerlijk. We verkennen het kasteel enkel aan de buitenkant en vanop de fiets. Prachtig! Om terug aansluiting te vinden bij onze route langs de Loire moeten we nog 6km extra rijden waarvan 3km binnen de muren van het kasteel. Het domein is immens groot.
De weg langs de Loire is hier minder mooi dan het Atlantische deel. In Tavers ontdekken we een bijzonder charmant hotelletje waar de waardin ons ondanks de sluitingsdag van het restaurant een bescheiden slaatje wil serveren. Met de koffie en het glas “panaché” erbij vinden we de pic-nic toch behoorlijk prijzig. Maar veel keuze hadden we niet, want zowel in Beaugency als in Meung s/Loire is op maandag alles gesloten.
Met de hulp van het toerismebureau vinden we in Orléans een hotel op wandelafstand van het centrum, de kathedraal en het standbeeld van Jeanne d’Arc.
De kathedraal van Orléans is berekend op duizenden pelgrims die naar Santiago de Compostela trekken. In 2006, tijdens mijn eerste pelgrimstocht naar Compostela, ben ik hier ook nog om een stempel geweest. De glasramen vertellen het verhaal van Jeanne d’Arc die in 1429 de stad heroverde op de Engelsen en zo een einde maakte aan de 100-jarige oorlog met Engeland. Mede door toedoen van Filips de Goede, de Bourgondische Hertog en Graaf van Vlaanderen, zal ze aan de Engelsen worden uitgeleverd omdat Vlaanderen profijt wilde halen uit zijn alliantie met de Engelsen in het belang van zijn wolnijverheid.
De streek ademt hier Jeanne d’Arc, de heilige, zoals in het vestingstadje Jargeau. Maar dé verrassingen van de dag krijgen we te zien in Germigny-des-Prés en St. Benoît-s/Loire. Germigny bezit een buitengewoon mooi pre-romaans kerkje dat geldt als het oudste van Frankrijk. En de abdijkerk van St. Benoît, de basiliek die de relikwieën van de H. Benedictus bewaard, is het 2de romaans hoogtepunt van de dag. Ook hier is Jeanne d’Arc langs geweest, zij het met de Franse Koning Charles VII voor ze met haar leger naar Reims vertrok. Sully s/Loire is dan weer een ideale plek voor een laatste koffiepauze met zicht op het kasteel en met Gien zijn we op een bestemming met een 12de eeuwse Loirebrug, een Château en een Eglise genoemd naar … Jeanne d’Arc.
De kerk van Germigny in Germigny-des-Prés in Centraal-Frankrijk is een van de weinige overgebleven kerken in bijna puur Karolingische stijl. Het is de oorspronkelijke huiskapel (oratorium) en het enige overblijfsel van de villa die Theodulf in 806 liet bouwen. Oorspronkelijk was de kerk gebouwd in de vorm van een Grieks kruis, met een apsis aan elke zijde. De westelijke apsis heeft plaatsgemaakt voor een middeleeuws schip. In de oostelijke apsis is een Byzantijns mozaïek te bewonderen. Deze mozaïek is een afbeelding van de Ark van het Verbond omgeven met cherubijnen. Dit onderwerp past binnen het denken van Theodulf van Orléans, zoals hij dat verwoordde in de Libri Carolini. Bron: wikipedia
In Briare na 12 km moeten we over de 662 meter lange aquaduct over de Loire, gebouwd in 1896 door Gustav Eifel. Een brug voor schepen over de Loire. De brug ligt op het oudste kanaal ter wereld, een kanaal met sluizen gebouwd tussen 1605 en 1642. Het is een bijzonder spektakel om een schip een brug te zien nemen.
Voor we ons een broodje gaan kopen, willen we eerst nog een kijkje nemen naar het “Château de Buranlure”, even ten westen van de weg. Het landgoed ligt in een dal. Buranlure is één van de best bewaard gebleven voorbeelden van een versterkt landgoed uit de 14-15de eeuw. Zeker de moeite van een omweg waard.
Onze bestemming is Sancerre, dat op een heuvel ligt. Op het einde van de dag staat er ons dus voor het eerst op de reis een felle klim te wachten van 2 km. Sancerre zelf is een mooi klein stadje dat zijn relatie met de gelijknamige wijn uitdraagt via tal van wijnzaken. We overnachten er aan de oude stadsmuren met zicht op de prachtige vallei met zijn vele wijngaarden.
Sancerre is naast een Frans stadje ook een wijnsoort met een appellation d’origine contrôlée. De wijn wordt in het oostelijk Loiredal verbouwd in de streek rond Orléans. Hoewel hier ook rode wijn wordt gemaakt, is de streek toch vooral bekend vanwege zijn witte Sauvignon blanc wijnen. Voor de rode en de roséwijn wordt de Pinot-noir-druif gebruikt. Het is het beschermde herkomstgebied van deze wijnranken die deze wijn zo bijzonder maakt. Elke wijnregio in de Loire heeft een ander microklimaat. In de Sancerre regio vind je drie typen grond. Deze verschillen in bodem zorgen voor lichte smaakverschillen. Witte klei met een hoog kalkgehalte zorgt voor wijnen met meer body en pit; een bodem die bedekt is met kiezels zorgt voor lichtere wijnen; een bodem met vuursteen zorgt voor een minerale smaak.
We zijn vrij snel in Pouilly s/Loire. Op de brug over de Loire kruist onze fietsreis de route die we in 2013 fietsten naar Santiago de Compostela.
Tegen de middag zijn we in La Charité s/Loire, alweer een plekje met een hele geschiedenis. De abdijkerk was in de 14de eeuw, met zijn 120 meter hoge toren, de grootste kerk van Frankrijk op die van Cluny na. Een gezellig stadje met heel wat onaangesproken toeristisch potentieel.
Kilometers langs “Le canal latéral à la Loire” en voorbij “le Bec d’Allier” de monding van de gelijknamige en gelijkwaardige rivier in de Loire. Even verderop in Le Guétin reden voor de tweede keer deze week over een aquaduct voor schepen (un pont canal) nu eentje van 350 meter. “Le Canal Latéral” hebben we gevolgd tot zijn monding in de Loire in Nevers en dat was meteen ons eindpunt van de dag en van de fietsreis. Een fietsreis met prachtige plekjes en schitterende fietspaden. De regio doet zeer grote inspanningen voor het fietstoerisme en met succes, te meten aan de tientallen, zelfs honderden fietsers die we op onze reis zijn tegengekomen.
