De polders en het platteland ten oosten van Oostende kan je al fietsend verkennen langs de Oude Dijkenfietsroute. Van op de kanaaloevers en de oude zeedijken heb je een uniek zicht over het vlakke landschap. Het landschap opent zich naar de weidse poldervlakte met haar statige boerderijen en pittoreske dorpjes.
De fietsroute vertrekt vanuit De Haan en gaat richting Vlissegem, Stalhille en Klemskerke. Je fietst tot in Oudenburg waar je vooral moet letten op het rijke bouwkundig erfgoed.
De route werd vroeger bewegwijzerd door de provincie. Sinds het voorjaar van 2023 zijn alle bordjes verwijderd. Je kunt de route wel nog fietsen met een GPS. De route blijft fietswaardig. Zie bij downloads.
Met het openbaar vervoer is de startplaats van de route moeilijk bereikbaar. De Kusttram is amper geschikt voor fietsers en fietsen (info bij het nieuws). Met de auto lukt het een stuk beter. De route kent geen hoogtepunten. Het is wel mooi en makkelijk fietsen langs uitsluitend verharde en vlakke wegen waar alleen de wind je parten kan spelen.
Wat betekenen de sterretjes? Je vindt de uitleg bij de informatie over de fietsblog op de homepagina.
De route start aan het tramstation van De Haan. De route is in één richting uitgepijld met zeshoekige bordjes en vormt een lus. Je kan dus ook op andere plaatsen de route starten, wat tijdens de drukke zomermaanden wel aan te raden is. Oudenburg, dat vlakbij de A10-autoweg ligt, is dan een goed alternatief. Westtoer heeft op zijn website een fietskaart en een gpx-bestand beschikbaar. Genieten op 2 Wielen biedt een verbeterde versie aan van de gps-route.
Zo’n 10.000 jaar geleden strekte zich hier een groot waddengebied uit, met slikken en schorren. Achtereenvolgende stormvloeden hadden het gebied doorsneden met brede, diepe geulen waarin kleinere kreken uitmondden. De lage gronden werden dagelijks overstroomd met zeewater. In de eeuwen die volgden slibde het waddengebied dicht en ontwikkelden zich de eerste bescheiden nederzettingen zoals Vlissegem, Klemskerke en Stalhille. Om hun have en goed te vrijwaren tegen nog steeds terugkerende overstromingen, wierpen de schorrebewoners aan het einde van de 10deeeuw de eerste dijken op.
We hebben de tram uitgeprobeerd om ons naar De Haan te verplaatsen en hebben al meteen beslist om met de fiets terug te keren. Wij logeren aan de kust en dus lukt dat nog wel.
De zeshoekige bordjes tonen ons vanaf de Marktstraat hoe we het centrum kunnen verlaten om ons bij de Duinbossen het kustgewoel snel te doen vergeten. We keren ons richting Vlissegem en rijden hiervoor een eind op een breed fietspad langs een weg die de vreemde naam Warvinge draagt. Vlissegem is een van de oudste polderdorpjes aan de Kust. Rond de kerk staan nog enkele oude panden, waaronder dat van het Restaurant In Den Witten Doorn, die van de dorpskern een mooi plaatje maken.
Dat er langs de Brugse Baan al zeer lang trafiek is, blijkt uit de vroegere stopplaats van de diligence, waar nu het restaurant Macarel ter Lepelem gevestigd is. Wij steken de steenweg over naar de Spanjaardstraat. Een prachtige hoeve doet ons even wegdromen. Het moet toch zalig zijn hier te kunnen wonen? Bij de expressweg aangekomen zijn we even in de war. De fietskaart en onze GPS sturen ons rechtdoor terwijl de zeshoekige bordjes ons rechtsaf de expressweg opsturen. Wij volgen de bordjes en komen via een nodeloze omweg ook in Stalhille terecht. Niet doen dus en het kaartje volgen. Tijd om onze dorst te lessen. Wij doen dit met een “Blonden Os” van Brouwerij Bourgogne des Flandres uit Brugge in het Praat- en Eetcafé ’t Hoekske op “De Grote Markt van Stalhille”.
Aan de Cathilleweg 68, vinden we ’t Kruidenboerderietje. Een gezellig en welriekend kruidenwinkeltje. In de kruidentuin kan je onder een zonnescherm genieten van een lekkere kruidenthee of één van de meer dan 20 streekbiertjes.
Aan de Kalsijdeweg 18, ben je welkom bij de Sfeermaker voor een fris glas honingbier of een dampende kom honingthee met zicht op de polders. Imker, glasblazer en korfvlechter. Een plek waar je “wel honderd jaar kunt worden”.
Van Stalhille zijn we zo bij het kanaal Brugge-Oostende. Tot 1821, met de aanleg van de “Kalsijde”-weg en de spoorverbinding was deze vaart de enige verbinding tussen Brugge en Oostende. Aan de Stalhillebrug vinden we Ter Spinde, een fietscafé dat een aanbod heeft van meer dan 60 soorten bieren. Aan charmante plekjes om de dorst te lessen is er in deze streek geen gebrek. De 3km langs het kanaal vormen een aangename afwisseling op een tocht die vooral langs rustige en landelijke wegen loopt. Tussen Brugge en Oostende loopt het kanaal voor een deel in de historische bedding van de Ieperlee. In vorige eeuwen lagen er langs deze rivier vijf moerasgebieden. We verlaten het jaagpad langs de Paddegatstraat, een straatnaam die verwijst naar het moerasgebied “Paddegat”.
In de dorpskern van Ettelgem staat de ruïne van de ooit romaanse Sint-Eligiuskerk uit de 12de eeuw. Een opvallend monument. Een plekje om te mediteren en eens stil te staan bij de geschiedenis van kleine dorpen die door de evolutie van tijd en natuur hun belang zijn kwijtgespeeld.
Wanneer we bij het fietsknooppunt 82 staan, moeten we links de Zeeweg volgen. Een vreemde naam voor een pad dat (nu) zover van de zee ligt, maar dit is een oude Romeinse weg die ooit Doornik met de Kust verbond. Zo komen we bij de “Witte Molen”. Enfin wit, de molen zou een nieuw laagje witte “verf” kunnen gebruiken. De molen dateert van 1843 en was tot 1961 in gebruik. Via Westkerke komen we in Oudenburg op de met lindenbomen getooide Markt. Op één van de terrassen bestellen we een hapje om onze honger te stillen.
Het verste verleden van Oudenburg brengt ons in het Romeinse tijdperk. Het zeewater spoelde tot hier. Op een landtong voor de kust bouwden de Romeinen een castellum. In de 11deeeuw stichtte de heilige Arnoldus hier de Benedictijnerabdij van Sint-Pieters en 100 jaar later was Oudenburg, de plek van de Oude Burcht (Aldenborg) een belangrijk centrum van de lakennijverheid. Door de terugtrekking van het zeewater en de latere inpolderingen lag Oudenburg ondertussen zo’n 8 km van de kust. Toen Brugge in de 15deeeuw het monopolie van de lakennijverheid verkreeg, begon de terugval van Oudenburg. Bron: Westtoer.
We gaan een kijkje nemen bij het Romeins Archeologisch Museum om ons een idee te geven van het vroeger belang van deze stad. We laten alles nog eens goed doordingen bij een koffie op het terras van het museumcafé. Oudenburg ligt vandaag op de oever van het kanaal Plassendale-Nieuwpoort dat we bij de Zandvoordebrug oversteken. Vanop de uitkijktoren het “Rietnest” krijgen we een prachtig zicht op de vlakke polders en het natuurgebied Zwaanhoek. Jammer dat het voetpad naar deze mooie uitkijktoren slecht onderhouden is en de natuur hier teveel vrij spel krijgt.
In Plassendale waar het kanaal naar Nieuwpoort dat naar Oostende ontmoet, vinden we het 17de-18de eeuwse sluizencomplex. Het schattige Spaanse tolhuisje langs de Vaartdijk-Zuid herinnert aan het rijke verleden van de wijk, dat ooit een Spaans fort was. Dit beschermde dorpszicht is een oase van rust en voor wie het goed uitkomt een ideale stop om ’s middags een lekker hapje te eten. We trappen nu naar Klemskerke. Het kleine Clemensstraatje brengt ons bij de Sint-Clemenskerk. Zo rijden we rond de dorpskern en lijkt het alsof vanaf nu elk oponthoud ons te laat in De Haan zou brengen. En inderdaad enkele kilometers verder komen we bij de rand van de badstad waar onze rit eindigt … bij het tramstationnetje. Of toch bijna. We moeten nog een paar kilometer fietsen tot aan ons logeeradres, want de Kusttram krijgt van ons geen tweede kans. Toch vandaag niet.
