PLUSPUNTEN
- de polderdorpjes Vlissegem en Houtave
- de Meetkerkse lage Moere
- het kanaal Gent-Brugge
We fietsen aan de Belgische Kust in het Brugse Ommeland. De fietsroute verkent de polders tussen Bredene en Brugge, een karakteristiek open landschap dat door zijn relatieve gaafheid tot de fraaiste gebiedsdelen van West-Vlaanderen behoort.
Vertrekkend vanuit Bredene komen we eerst in het achterland van De Haan. Oude kreekruggen brengen de fietser naar even oude nederzettingen als Vlissegem, Houtave en Stalhille en naar de Meetkerkse Moere, aan de rand van de Brugse agglomeratie. Op de terugweg maak je kennis met een aantal middeleeuwse vaarwegen zoals de Ieperlee en de Noordede.
De route werd vroeger bewegwijzerd door de provincie. Sinds het voorjaar van 2023 zijn alle bordjes verwijderd. Je kunt de route wel nog fietsen met een GPS. De route blijft fietswaardig. Zie bij downloads.
De route is makkelijk en veilig te fietsen als je geen rekening moet houden met de eventuele felle tegenwind. Electrisch fietsen kan voor sommige mensen een deugd zijn in dit overigens schitterende polderlandschap. Oplaadpunten heb ik spijtig genoeg nergens gezien. Je rijdt hoofdzakelijk over rustige asfaltwegen met slechts hier en daar enkele betonstroken.
Gezien de horecazaken soms ver uit elkaar liggen, is het jammer dat er niet meer aangename rustplekken zijn met dito picknicktafels, zoals in Varsenare aan de Nieuwegebrug. Altijd een goed alternatief voor een gesloten bistro of café.
Zoek je de betekenis van de sterretjes?
Je vindt de uitleg bij de informatie over de fietsblog op de homepagina.
Het Staf Versluys Meeting en Eventcenter (Toerismekantoor Bredene) is de voorgestelde en voor de hand liggende startplaats in Bredene als je met de auto komt. Tijdens een zonnig zomerweekend kan het er wel druk zijn. Vertrek je aan het treinstation in Oostende dan fiets je 2x4 km extra van het station tot de spuikom waar je op de fietsroute kunt aansluiten.
Je kunt ook kiezen voor een startplaats in het ‘achterland’. De polderdorpjes Meetkerke en zelfs Houtave zijn met de wagen goed bereikbaar. Allebei hebben een beperkte horeca, maar kijk wel eerst de openingsuren na.
Nog geen 500 meter op de fiets en ik kom al bij de visserskapel van ‘Onze-Lieve-Vrouw-Ter-Duinen’. Het beschermd kapelletje is een bidplaats voor vissersfamilies die familieleden zijn verloren op zee of komen bidden voor een goede vaart.
Het natuurreservaat D’Heye is een duinengebied van meer dan 1000 jaar oud op de grens van Bredene en De Haan. Het landschap is een mengeling van duinen, heide, struiken, akkers en weilanden. D’Heye is op zijn mooist in de lente, wanneer delen van het gebied onder water staan. Bloemen en kruiden bedekken dan het landschap met hun wondermooie kleurenpalet.
Eén van de oudste nederzettingen langs de kust is het dorpje Vlissegem. De toren van de Sint-Blasiuskerk is al van ver te zien. De kerk werd gebouwd in het jaar van de Franse Revolutie en verving de oude kerk die zwaar werd toegetakeld tijdens de godsdienstoorlogen van de 16de eeuw. Revolutionairen of Geuzen zal je hier vandaag niet meer tegenkomen. Vlissegem is een en al rust. Het loont de moeite om even tot aan de kerk te rijden.
Het piepkleine Houtave telt amper 500 inwoners. Het heeft iets heel aantrekkelijks en toch staan hier tal van panden te koop (maart 2020). Zijn we te weinig toerist in eigen land? Ook de bekendste herberg van het dorp ”Herberg Drie Koningen” (anno 1785) is ondertussen gesloten (2023). Het plafond hing hier vol met ‘pispotten’, bedpannen uit overgrootmoeders tijd. Ik heb er in 2020 nog de aangeprezen “Kiekenkoffie” geproefd. Volgens de waard was het een “koffie van kiekens”, een koffie geschonken bovenop een ruime zelfgemaakte eierlikeur (advocaat) met een grote toef slagroom er bovenop. Jammer dat dergelijke zaken de deuren moeten sluiten. Hopelijk komt hier toch verandering in.
De Meetkerkse Moere ligt zo’n anderhalve meter onder de zeespiegel. In de Middeleeuwen werd hier turf gestoken als brandstof voor de Brugse burgerij. Gevolg van dit jarenlange turfdelven was dat de bodem lager kwam te liggen dan de zeespiegel en geleidelijk aan onder water liep. Pas vanaf de 17de eeuw werden windmolens ingezet om het gebied droog te pompen.
In Meetkerke ligt de kleine of de lage Moere (570ha). De (grote) Moeren liggen bij Veurne, dichtbij de Frans-Belgische grens en zijn bij veel fietsers zeer goed gekend. ‘Moer’ is ooit door de zee overspoeld veen. ‘Moeren’ is het uitvenen van een plas of het opbaggeren van veenslik om turf te maken. Het veen dat hier bijna aan de oppervlakte lag, werd vanaf de 12 de eeuw weggegraven als brandstof. Brugge met zijn kapitaalkrachtige patriciërs ligt niet veraf en brandstof verhandelen is altijd al een lucratief zaakje geweest.
Na de uitvening kwamen deze poldergebieden onder water te staan. Omstreeks 1622 werd begonnen met het droogleggen van de waterplas. Men bouwde rond het gebied een dijk en met de hulp van twee windmolens werd het water in de Blankenbergse vaart gepompt.
Ook vanaf het jaagpad langs het kanaal van Brugge naar Oostende heb ik een mooi zicht op de Meetkerkse lage Moere. Meer dan dertig soorten vogels broeden in dit gebied. Tussen Brugge en Oostende loopt het kanaal voor een deel in de historische bedding van de Ieperlee. In vorige eeuwen lagen er langs deze rivier vijf moerasgebieden. Net voor de Nieuwegebrug ligt een mooie piknickplaats. Ik geef echter de voorkeur aan het terras van het bistro Nieuwege dat een ruim aanbod heeft van Belgische bieren. Vraag gerust uitleg aan de gepassioneerde uitbater.
Stalhille is het laatste polderdorpje op mijn route. Inwoners leefden hier lange tijd van moernering, selnering of darinkdelven. Het is het afgraven van moer (zie hoger) om daaruit door verbranding zout te kunnen winnen. Het was een typische economische activiteit voor de Middeleeuwen. Stalhille is nog altijd een dorpje met veel leuke ambachtsadresjes. Een bezoekje aan ’t Kruidenboerderietje of de Sfeermaker kan ik sterk aanbevelen. Er is weinig bebouwing langs de Kalsijdeweg. Een gerenoveerde molenromp en molenaarswoning zijn de meeste opvallende gebouwen.
Een oude vermelding van de waterloop Noordede die ik oversteek aan de Brugsesteenweg (N9) gaat terug tot 1306 als “Noortheye” of “Noordhie”. Tussen Klemskerke en Zuienkerke volgde deze natuurlijke waterloop de bedding van een oude kreek. In de 17de eeuw kwam er een verbinding met de zee. Met kleine platte schuiten voer men toen handelswaren en bouwmaterialen vanaf Bredene naar de Ieperlee (later het kanaal Brugge-Oostende). Tegenwoordig dient de Noordede enkel nog voor afwatering.
Het waterloopje brengt me bij de spuikom in Oostende. Ben je in Oostende gestart, dan verlaat je hier de route. Ik rij nog wat verder langs de achterzijde van Bredene met al zijn campings die me niet kunnen bekoren. De crêperie ‘t Fietskotje lokt dan weer wel, maar ik hoop een blonde Betsy -een artisanaal biertje van de gelijknamige brouwerij- te kunnen proeven in brasserie Staf bij het Eventcenter Staf Versluys.
