Fietsroute, fietsblog, review, zwalmroute Fietsroute, fietsblog, review, zwalmroute

Winterfietsen in de Zwalmstreek

Startpunt: Sint-Maria-Latem (Zwalm), Vlaamse Ardennen, Provincie Oost-Vlaanderen, Ijzerkotmolen, Galerijpad 2

24 km
2 uur
glooiend
lus
3 weetjes

Situering

Fietsen door een idyllisch stukje Vlaamse Ardennen, in de streek van de brouwerij Contreras van het heerlijke bier Valeir. De Vlaamse Ardennen is de meest zuidelijke regio van Oost-Vlaanderen gekenmerkt door kleine charmante dorpjes, weidse panorama's, een kabbelende zwalmbeek en een prachtige Scheldearm.

Jaarlijks komen honderdduizenden fietsers naar deze regio om te fietsen en te proeven van België’s nationale trots, het bier. Op deze route zijn verschillende bierstops mogelijk, in eeuwenoude watermolens of unieke dorpscafés. Met overal lekkere bieren! Wil je er meerdere proeven? Kijk dan ook eens naar de logeermogelijkheden.

Bron: Toerisme Oost-Vlaanderen, fietsen in de Zwalmstreek

Fietsroute, fietsblog, review, zwalmroute, zalmvallei, zwalmstreek winterfietsen

Beoordeling

De fietsroute 'Winterfietsen in de Zwalmstreek' is dezelfde route die vroeger gekend was al 'De Zwalmroute' en is de vlakste van de vier fietsroutes in het kader van “Plan Bier” van de Vlaamse Ardennen. Wij fietsten de route op basis van het fietskaartje van Toerisme Oost-Vlaanderen dat je via deze blog kunt downloaden. Een korte route, lichtglooiend, die je eventueel met een wandeling in Klein Zwitserland, langs de Zwalmbeek, kunt uitbreiden. Met de fiets is de route makkelijk te bereiken vanuit Gent, via het jaagpad langs de Schelde. Ideaal voor e-bikes! Je start de Zwalmroute dan in Dikkelvenne bij knooppunt 47.

Als alternatief voor de voorgestelde startplaats bij de verlaten Ijzerkotmolen stel ik de nabijgelegen Terbiestmolen voor. Download ons GPX-bestand voor je GPS dan heb je naast de knooppunten er meteen enkele interessante plekjes bij.

Er is weinig horeca onderweg tenzij je van de route afwijkt. Er staan geen bordjes. Let dus goed op het fietskaartje of download ons gpx-bestand voor je fietsgps.

***** is een route die je ooit moet gereden hebben
**** is een route die een verplaatsing waard is
*** is een route die de moeite is als je in de buurt bent
** is een route die je kunt proberen maar wij hebben niet genoten
* is een route die je hier niet zal vinden

Beleving:
Bereikbaarheid:
Veiligheid:
Parcours:
glooiend
Stuurvaardigheid:
gemiddeld

Totaal:

PLUSPUNTEN

  • het charmante Dikkele tussen knooppunt 1 en 50
  • het Provinciaal Natuureducatief Centrum De Kaaihoeve tussen knooppunten 57 en 54
  • de weidse panorama’s

MINPUNTEN

  • de uitpijling van knooppunt 1 naar 50 die rond het dorpje Dikkele gaat
  • weinig horeca langs de route; voor enkele zaken moet je van de route afwijken
Waar kun je starten

Waar kun je starten

Waar het vroegere "Stapaf" volgens het fietskaartje de route bij de Ijzerkotmolen laat starten, geef ik de voorkeur aan de Terbiestmolen, Biestmolenstraat 18 te Nederzwalm. Deze startplaats is ook makkelijk te bereiken met de wagen via de N46 van Erpe-Mere (bij Aalst) naar Leupegem (bij Oudenaarde). De GPX van Genieten op 2 Wielen start bij deze startplaats. Je kan ook starten in Dikkelvenne als je uit de richting Gent via de E17 (afrit De Pinte) en de N60 komt. Kom je met de trein, dan is de aanbevolen startplaats het station van Munkzwalm.

Treinstation
Het station van Munkzwalm ligt op de lijn 89 van Denderleeuw naar Kortrijk. Neem aan het station de Sportlaan tot knooppunt 53. Ook het station Sint-Denijs-Boekel ligt op dezelfde spoorlijn en sluit via Dries aan op knooppunt 67. Reis je liever via de lijn 122 Gent-Geraardsbergen dan kan je sporen tot Balegem-Dorp of Balegem-Zuid. De afstand tot de route is dan 4 tot 5 km.
Parkeergelegenheid
Zowel de Ijzerkotmolen als de Terbiestmolen beschikken over een private parking. Er zijn ook voldoende parkeerplaatsen aan de kerk van Dikkelvenne.

Start bij de Terbiestmolen

Ik parkeer de wagen op de verlaten parking van de al even verlaten Ijzerkotmolen. Hopelijk vindt deze molen gauw een nieuwe uitbater. Tot zolang adviseer ik om niet hier, maar iets verderop tussen knooppunten 67 en 57 te starten bij die andere oude molen, de Terbiestmolen.

Van zodra ik de N46 heb gekruist, fiets ik tussen de weidse akkers van de Scheldevallei. De Zwalm is een zijriviertje van de Schelde waarvan we enkel een oude Scheldearm te zien krijgen tussen de knooppunten 57 en 54.

Halverwege kom ik bij de Kaaihoeve, vroeger een stapelplaats langs de oude Schelde, nu een natuureducatief centrum. Dankzij het landinrichtingsproject van de Vlaamse Landmaatschappij werd dit stukje Scheldevallei een mooi natuurgebied.

Fietsroute, fietsblog, review, zwalmroute, Kaaihoeve

De Kaaihoeve

In Zwalm werden belangrijke sporen gevonden uit de Gallo-Romeinse periode. Uit het Gallia Belgica van Julius Caesar weten we dat het gebied langs deze kant van de Schelde bevolkt werd door de Nerviërs. Zij controleerden een belangrijke handelsroute die van Boulogne naar Keulen liep. Langs de Schelde bevonden zich toen al een aantal overslagzones voor goederen, zoals hier, waar nu de Kaaihoeve staat.

In het begin van de 19de eeuw werd de Kaaihoeve gebouwd. Door de rechttrekking en verbreding van de Schelde in de 20ste eeuw werden de oude meanders afgesloten van de rivier en verloor De Kaaihoeve zijn overslagfunctie. In 1993 kreeg het gebouw een nieuwe bestemming als natuureducatief centrum van de provincie Oost-Vlaanderen. Hier kom je alles te weten over de fauna en flora van het bovenscheldebekken.

historisch historisch

De Valeir van Dikkelvenne

Van de Scheldevallei kom ik in de Boeverbeekvallei die me tot in de kern van Dikkelvenne zal brengen. Deze vallei ligt overwegend onder grasland en is naar het noorden, in de buurt van Kasteel Baudries, meer bebost.

Eerst maak ik nog een klein ommetje naar Estaminet De Rotse, net voor knooppunt 47. Je kan hier lekker eten (indien er plaats is). Ik beperk me tot het proeven van een Valeir van Brouwerij Contreras. De brouwerij zelf kan ik immers niet bezoeken want alleen voor groepen zet de brouwerij de poort open.

In Dikkelvenne draai ik rechts rond de Sint-Petruskerk. Heb je een bezoek gepland aan Brouwerij Contreras, dan moet je hier rechtdoor en anderhalve kilometer verder rijden.

Fietsroute, fietsblog, review, zwalmroute, Valeir, streekbier, Dikkelvenne, Contreras

Brouwerij Contreras

Het brouwersgelacht Contreras werd na WOI vooral rond Gavere bekend voor het Tonneke, een “Spéciale Belge” afgevuld op houten vaten. Contreras brak echter vooral door met het gamma Valeir, waar sinds 2007 een absoluut pareltje werd aan toegevoegd, de Valeir Extra. Deze telg van de familie Valeir kwam oorspronkelijk op de markt als ‘El Toro’ de bijnaam van flandrien Arthur Decabooter. Valeir Extra is een hoppige oranjekleurige Indian Pale Ale (IPA) van 6,5% met een sterk aroma van citrusvruchten en met nagisting op fles en vat. Bron: Plan Bier, Toerisme Oost-Vlaanderen en Brouwerij Contreras.

bedrijvigheid bedrijvigheid
Fietsroute, fietsblog, review, zwalmroute, Dikvijversbeekvallei

Rond het Kasteeldomein Baudries

Nadat de fundering van de oude kerk te Dikkelvenne, in de wijk Rotse, in 1820 het had begeven, ruilde de toenmalige gravin een perceel grond van het kasteeldomein met de gemeente. Op deze plaats werd de huidige kerk van Dikkelvenne gebouwd en groeide naderhand ook de nieuwe dorpskern.

In de gevel van het koor van de kerk zijn zes grafelijke familiezerken ingemetseld en onder de grafelijke loggia bevindt zich een grafkelder.

Het pad, dat omhoog loopt, voert me helemaal rond het kasteeldomein Baudries dat reeds in de 14de eeuw vermeld werd als leen van de heerlijkheid Gavere. Het kasteel is zelden open voor bezoek. In het noorden sluit de vallei van de Dikvijversbeek op het domein aan. Ik rij door de Kasteelstraat dat dit domein en de vallei nu doormidden snijdt. Deze vallei ligt net als deze van de Boeversbeek overwegend onder grasland.

Smalle wegen in betonnen platen

De fietspaden zijn hier hoofdzakelijk typische Vlaamse smalle wegen in betonnen platen. Landbouwwegen die op het einde van de vorige eeuw werden verhard voor de toenmalige tractoren. Wegen die vandaag dikwijls te smal zijn voor de grote monstermachines die op deze wegen moeten rijden. Wanneer het landschap in zijn winterslaap gaat, is het hier wel rustig fietsen.

Wanneer ik bij de Provinciebaan (N415) kom, onderweg naar knooppunt 98, is de romp van een oude molen van ver te zien. De Tarandusmolen is een voormalige stenen windmolen. Vroeger stond hier een staakmolen die in 1771 werd herbouwd tot stenen grondzeiler als graanmolen en oliemolen. De molen werkte tot in de jaren 1950.

Knooppunt 98 ligt aan de Lange Munte in Oosterzele, 2km verder.

Fietsroute, fietsblog, review, zwalmroute, Munkzwalm

De Lange Munte en het vliegveld van Scheldewindeke

De weg werd voor de Tweede Wereldoorlog met kasseien in boogverband bestraat. De Lange Munte wordt geregeld opgenomen in het parcours van Vlaamse voorjaarsklassiekers voor wielrenners.

Aan de Lange Munte lag ook het vliegveld van Scheldewindeke tijdens de Eerste Wereldoorlog. De start-en landingsbanen lagen ten zuiden van de Lange Munte, links van de Munckbosstraat. Op de hoek met de dreef naar het Blauw Kasteel lag een gebetonneerd plein voor de loods “de Eiseren Halle” waarvan de betonnen funderingsrestanten nog steeds te zien zijn. Het vliegveld werd na de Eerste Wereldoorlog niet meer gebruikt, behalve dan op 21 mei 1940 door een bommenwerper die een crashlanding op het oude Duitse vliegveld moest maken.

Fietsroute, fietsblog, review, zwalmroute, vliegveld, Lange Munte, WOI
Fietsroute, fietsblog, review, zwalmroute, vliegveld, Lange Munte, WOI
historisch historisch

Een Zwalmdorpje vol nostalgische charme

Tussen de knooppunten 1 en 50 wijk ik opnieuw af van de route en rij ik naar de dorpskern van Dikkele. Dikkele is een plaatje, een Zwalmdorpje vol nostalgische charme met nauwelijks 150 inwoners. Bestrating in kasseien. Een 19de-eeuws kerkje. En een authentieke ommuurde pastorij midden de glooiende kouters. Piepklein en toch moet je net hier kiezen tussen twee dorpscafé’s. De Poezenelle of de Casino, een dorpsherberg waar de tijd bleef stilstaan. In de Casino brandt in de winter ook de Leuvense stoof waarop soms wafels worden gebakken. In de zomermaanden kan je hier buiten heerlijk genieten van de tuin. Ik trakteer mezelf op een Zwalmse tripel.

Ik volg de Brouwerijstraat en via de Olmkensstraat kom ik bij knooppunt 50. Iets verderop ben ik in Paulatem. In de verte ligt Kasteel ter Biezen (Beerlegem), maar het kleine Paulatem zelf telt slechts één monument, de vermoedelijk 12de-eeuwse en veelvuldig verbouwde Sint-Gangulfuskerk. Naar verluidt beschermt deze heilige de bewoners “tegen echtelijke moeilijkheden en overspelige vrouwen”. Waarom niet tegen overspelige mannen? Twee kilometer verder sta ik opnieuw bij de Ijzerkotmolen. Wie neemt die onder zijn bescherming?

Fietsroute, fietsblog, review, zwalmroute, Dikkele Fietsroute, fietsblog, review, zwalmroute, Paulatem, Sint-Gangulfuskerk

PRAKTISCH

  • Taverne Klein Zwitserland in Zwalm is open op zaterdag en zondag
  • Estaminet De Rotse in Dikkelvenne is gesloten op maandag en dinsdag
  • Brouwerij Contreras in Dikkelvenne is enkel na afspraak en in groep (minstens 20 personen) te bezoeken
  • Dorpsherberg De Casino in Dikkele is gesloten op maandag, dinsdag en woensdag en opent op andere dagen zijn deuren pas om 16u (op zaterdag en zondag om 14u)
  • Logeren kan je in Zwalm in B&B De Notelaar, in B&B LatemBerg, B&B Aire De Repos

FOTOGALERIJ

deel deze fietsroute