PLUSPUNTEN
- Gavere als startplaats
- De kunststad Oudenaarde
- De mooie Scheldevallei
- Weidse landelijke uitzichten
Fietsen langs de Schelde tussen Gavere en Oudenaarde, in de groene vallei naar het bronnendorp Dikkelvenne. Op de rand van de Vlaamse Ardennen in het zuidwestelijk deel van de provincie Oost-Vlaanderen.
Voor de scheepvaart werd de Schelde hier rechtgetrokken. De oude Schelde-armen konden daarom uitgroeien tot waardevolle natuurgebieden. We fietsen langs de Kaaihoeve en de middeleeuwse site van Ename.
De route maakt deel uit van drie aansluitende fietsroutelussen in de Scheldevallei tussen Gent en Kluisbergen. Dit is de middelste van de drie.
De fietstroute is redelijk kort. Dus heb je onderweg zeker tijd om te genieten van het parcours. Gavere is een zeer uitnodigende plek om de route te starten of te eindigen. Vergeet niet dat ook een bezoek aan Oudenaarde tot de mogelijkheden behoort, ook al moet je hiervoor een klein ommetje maken. De uitgepijlde route komt niet langs de prachtige Markt van Oudenaarde, maar die mag je niet missen indien je hier nooit eerder was. Oudenaarde is een apart bezoek waard en dus is een overnachting in de regio zeker te overwegen. De route loopt overwegend door een vlak landschap met vooral in het begin enkele onverharde delen. Enkel het traject van Oudenaarde tot Eine valt wat tegen. Je fietst er over de drukke fietssnelweg die daarbij van de Schelde is gescheiden door een drukke autobaan.
***** is een route die je ooit moet gereden hebben
**** is een route die een verplaatsing waard is
*** is een route die de moeite is als je in de buurt bent
** is een route die je kunt proberen maar wij hebben niet genoten
* is een route die je hier niet zal vinden
De Markt van Gavere is de officiële startplaats waar ook de GPX start. Ook Oudenaarde is een geschikte startplaats. De route is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes in één richting.
De Markt van Gavere weet me meteen te bekoren. Ik weet nu al dat ik hier even ga blijven hangen na deze korte rit. In Gavere is de Brouwerij Contreras gevestigd en dus zal ik hier wel een Valeir-biertje kunnen vinden. Valeir symboliseert een Gentse soldaat tijdens de slag bij Gavere in 1453, uitgevochten op de hoogvlakte van Semmerzake tussen de opstandige Gentenaars en Filips de Goede, Graaf van Vlaanderen.
Heeft Gavere me al kunnen bekoren met zijn markt, de groene boord langs de Schelde -vanaf de start- langs enkele oude Schelde-armen, maken me instant gelukkig. Langs zo’n oude Schelde-arm ligt, in Zwalm, het natuureducatief centrum De Kaaihoeve. Het gebouw was vroeger een overslagmagazijn. Vandaag is dit een gebied voor wandelaars, fietsers en vissers. Ik probeer, maar het lukt niet goed, me voor te stellen dat het hier vroeger heel wat drukker kon zijn langs het water. Naast zijn belangrijke transportfunctie, was de Schelde lange tijd ook een soort grens die moest verdedigd worden.
Uit het Gallia Belgica van Julius Caesar weten we dat het gebied langs de rechteroever van de Schelde hier bevolkt werd door de Nerviërs. Zij controleerden de belangrijke handelsroute tussen Boulogne en Keulen. Langs de Schelde bevonden zich toen al een aantal overslagzones voor goederen. In het begin van de 19de eeuw werd de Kaaihoeve gebouwd. Door de rechttrekking en verbreding van de Schelde in de 20ste eeuw werden de oude meanders afgesloten van de rivier en verloor De Kaaihoeve zijn overslagfunctie.
De stroom vormde tijdens de Middeleeuwen de grens tussen het Duitse Keizerrijk (waartoe ook Ename behoorde) en het Franse Koninkrijk (aan de linkeroever). Ename maakte samen met Antwerpen en Valenciennes, in het laatste kwart van de 10de eeuw deel uit van een versterkingsgordel tegen Frankrijk.
De markgraaf bouwde hier een imposante burcht (reeds lang verdwenen) met handelsnederzetting en twee keizerlijke kerken. Slechts één kerk bleef bewaard: de Sint-Laurentiuskerk. In 1047 eindigt het internationale verhaal: de Graaf van Vlaanderen neemt Ename in en richt hier een Benedictijnerabdij op. De abbij bleef bestaan tot het einde van de 18de eeuw. In het archeologisch park kan je er nog de funderingen van zien.
Niet toevallig kom ik dus langs een archeologische site, als ik net onder de Lotharingenbrug ben doorgereden. Ename ademt geschiedenis. Ooit stond hier een burcht die de grens van het Duitse keizerrijk moest beschermen. Als je meer wilt weten over de geschiedenis van dit grootse dorp moet je bij knooppunt 86 naar links rijden. De fietsroute “Een verhaal langs de Stroom” komt ook voorbij het historische dorp en de archeologische site.
Bij de brouwerij van Liefmans weet ik dat ik in Oudenaarde ben. Oudenaarde, Oost-Vlaanderens tweede kunststad, na Gent, staat vol pareltjes van monumentale bouwkunst met als topper het laatgothisch stadhuis op de Markt.
Als echte bierstad met een supergezellig marktplein kan Oudenaarde me makkelijk verleiden met een Liefmans Oud Bruin. Ondertussen kan ik ook wat lezen over het historisch belang van deze hoofdstad van de Vlaamse Ardennen, sinds 2012 ook de aankomstplaats van de Ronde van Vlaanderen.
Hanske de Krijger heeft ze van in de belforttoren van het gotische stadhuis door al die eeuwen allemaal zien komen. De vorsten, de heren en de dames, de tapijtwevers, de brouwers en de drinkers, de reizigers… Slechts één enkele keer viel de stadswacht in slaap en bleven de gasten in de kou staan. Keizer Karel heeft hem toen een bril gegeven en sindsdien staat de poort wijd open. Zodra u binnen bent, willen Lodewijk XIV, de heer van Pamele, Margaretha van Parma en Adriaan Brouwer u heel graag het verhaal vertellen van het roemrijke verleden van Oudenaarde. Ze staan u op te wachten in het nieuwe museum Mou. Tenzij u liever eerst de stad verkent en op zoek gaat naar tastbare getuigen van wat hier de voorbije eeuwen is gebeurd. De monumenten en historische gebouwen staan op wandelafstand van elkaar. Zijn rijke historie heeft de stad aan de Schelde niet weerhouden om geschiedenis te blijven schrijven. Bron: Stad Oudenaarde
Op de linkeroever van de Schelde volg ik de fietssnelweg. Voor de brug van Ename kom ik langs een terrein waar vroeger klei gewonnen werd. Voorbij de brug staat de steenbakkerij Vande Moortel, één van de nog bestaande steenbakkerijen in deze Scheldevallei.
Gelukkig wordt het voorbij de Ohiobrug opnieuw rustiger en kan ik opnieuw genieten van de oude Scheldemeanders die erg in trek zijn als hengelwater.
Ik verlaat de Scheldedijk en volg een pad dat “Heuvel” noemt. Niet voor niets, want hier moet ik de steilrand op. Daarna duik ik opnieuw de landelijke vallei in met waardevol natuurschoon, een openbare vismeander ‘de Spektakel’, de oude Scheldearm ‘Mesureput’, met graslanden en vijvers waar talrijke watervogels komen broeden en andere soorten komen overwinteren. Als ik bij de Gaverebrug kom herinner me het marktplein waar ik iets wou gaan drinken. Het kost me nog een laatste inspanning, bergop. De Valeir smaakt. Ik probeer me de Middeleeuwse veldslag voor te stellen. Ik prijs me gelukkig dat ik vandaag op mijn fiets kon genieten van deze omgeving en alleen voor enkele auto’s en speedelecs moest opletten.
