PLUSPUNTEN
- De Scheldeboorden
- De Kalkense Meersen
- Het Donkmeer in Overmere
Van de gezellige drukte rond het Donkmeer naar de weidse rust van de Kalkense Meersen en daarna een plonsje wagen in de zwemvijver van Provinciaal Domein Nieuwdonk. Hoeveel variatie kan je hebben op één dag?
Je fietst in het Scheldeland tussen Dendermonde en Wetteren, langs oude meanders rond het Donkmeer in Berlare. Van het veer in Appels tot in Wetteren volg je kilometers lang het jaagpad van de Schelde. Geniet van de voorbijglijdende boten en de prachtige getijdennatuur.
De natte hooilanden van het meersengebied van de Kalkense Meersen zijn waardevolle natuur. Je zou er honger en dorst van krijgen en zelfs dat kan langs deze veelzijdige route alleen maar in je voordeel spelen.
Om in deze regio te komen fietsen, heb je steeds verschillende mogelijkheden om er te geraken. Zowel met de auto als met de trein zijn de startplaatsen goed bereikbaar. Ook over de horeca hebben we niet te klagen. Hoogtepunten zijn er niet echt, maar het fietsen is hier aangenaam en makkelijk. En de Schelde blijft verrassend mooi! Een verlengde versie van deze route is de fietsroute “Van natte hooilanden naar droge zandgronden”. Je maakt dan een extra lus naar de Stuifduinen in Wetteren.
Zoek je de betekenis van de sterretjes?
Je vindt de uitleg bij de informatie over de fietsblog op de homepagina.
Je start aan het Donkmeer in Overmere, op de ruime parking van de festivalhal. Wetteren of Schellebelle zijn alternatieven. Starten in Wetteren biedt je de mogelijkheid om met de trein te komen. Zowel in Wetteren als aan het Donkmeer zijn voldoende horecazaken om de dag te beginnen of gezellig af te sluiten. Het Dorp van Schellebelle heeft enkele café’s met zomerterrassen. De route volgt de knooppunten. Download het gpx-bestand of neem een kijkje bij de situering en de link naar de bron van deze route.
De wagen staat geparkeerd op de parking van de festivalhal in Overmere. Het Donkmeer hou ik voor straks. Ik wil mijn fietsroute afsluiten met een lekkere paling met frietjes.
Ik fiets meteen richting Berlarebroek. Bij knooppunt 72 kom ik bij de Gratiebossen. Een vreemde naam voor een bos. Het bos is een stuk kleiner dan het bos vroeger. Tot de 18e eeuw was het een groot en uitgestrekt bos. Befaamde bewoners van de Gratiebossen waren de bende van Jan Praet. Het waren huis aan huis verkopers die ’s nachts overvallen pleegden op huizen waar ze overdag waren langsgeweest. Ook passanten moesten het soms ontgelden. De naam van het bos dateert uit deze periode. De rovers beroofden de voorbijgangers namelijk zonder gratie. Van de Gratiebossen is het maar een kleine afstand tot het Scheldeveer Berlare-Appels. Beneden aan het veer vind ik een uitnodigend terras om mijn dorst te lessen. En dan ben ik klaar om enkele kilometers lang te genieten van die machige stroom.
Ter hoogte van Wichelen verwijdert mijn pad zich van de Schelde. Het Sigmaplan heeft de Paardeweide ingericht als wetland. De oorspronkelijke dijken werden verlaagd en een nieuwe hoge dijk werd gebouwd. Het nieuwe stukje natuur is bijzonder mooi. Naast het open water en riet trekt het gebied ook reigerachtigen, steltlopers en andere watervogels aan. De meest opmerkelijke broedgevallen zijn die van kluut en visdiefje. Opvallend zijn ook de talrijk pleisterende lepelaars. Net voor Schellebelle herhaalt dit spektakel zich met het ontpolderde gebied Wijmeers.
Het eeuwenoude voetveer in Schellebelle is het laatste veer op de Schelde vóór Gent. Ik laat me overvaren en volg de rechter Scheldeoever tot in Wetteren. Een stevige fietshelling brengt me op Rode Heuvel, bij de kerk en het marktplein. Voor het aperitief is het nog te vroeg, maar een verfrissend blond streekbiertje “voor hem” of “voor haar”, een Mâle-Femelle, wil ik wel eens proeven. Ik installeer me op het terras van Markt 17.
Via de mooie fietsbrug kom ik bij de linkeroever die ik volg richting knooppunt 41 aan de Kalkense Vaart en duik er een uniek meersengebied in. De Kalkense Meersen lokken een bont gezelschap van vogels zoals onze ijsvogel. De vaart werd in de 16de eeuw gegraven als afwateringskanaal én om Kalken te bedienen vanaf de Schelde. De betonplaten langs de vaart zijn gescheurd door boomwortels en veel te zware landbouwvoertuigen, maar als recreatieve fietser heb ik er niet veel last van.
In Kalken kom ik bij de Sint-Donaaskerk waarvan de achthoekige kruisingstoren (ca.1400) in Ledische zandsteen het meest opvalt. Wanneer ik de drukke N442, een einde verderop, gekruist heb bij het landelijke café De Groenen Dijk, een café met meer dan 165 biertjes in huis, volgt een lange strook van slechte kasseien. Dit is beslist niet de voornaamste toegang, maar wel de meest landelijke van de reservaatzone Donkmeer, een natuurgebied in een oude Scheldearm.
De ijsvogel is met zijn opvallend blauw en oranje kleuren een van de meest kleurrijke vogels in onze omgeving. Je kan hem met geen enkele andere inheemse vogel verwarren. Toch zal je in de natuur meestal de ijsvogel eerst horen en duurt het even voor je hem te zien krijgt. De ijsvogel leeft in de omgeving van water en heeft zich gespecialiseerd in het vangen van kleine visjes. Die vangt hij door pijlsnel (tot 80 km/uur) in het water te duiken. Eens de buit binnen vliegt hij ermee naar een overhangende tak waar hij het visje doodslaat en inslikt. Door zijn snelheid en schuwheid is hij moeilijk te observeren en hem voor je lens krijgen is al helemaal geen sinecure. Bron: natuurpunt.
Bij knooppunt 44 zijn we aan de rand van het Donkmeer. Een autovrij pad, tijdens de zomer druk bewandeld, voert langs de ingang van het recreatiedomein Nieuwdonk en het wandelgebied rond de eendenkooi. Het Donkmeer staat bekend voor zijn palingrestaurants waarvan er gelukkig nog enkele de reputatie van de streek weten hoog te houden.
Het standbeeld van de Turfsteker herinnert er aan een ver verleden. Waar het Donkmeer ligt, lag duizenden jaren geleden een meander van de Schelde rond een zandheuvel. Toen de meander afgesneden raakte van de Schelde vormde zich een hoefijzermeer waar zich veen afzette dat vanaf de late 17de eeuw als turf werd opgegraven. Toen er in 1891 een stoomtram in gebruik werd genomen tussen Gent en Hamme, bracht deze de eerste toeristen naar het Donkmeer. De Donk werd een bekend recreatieoord en trok veel toeristen, onder andere door de palingrestaurants. En die wil ik als afsluiter eens uitproberen. Ik kies voor de befaamde ‘paling in ’t groen’ van het al even befaamde palinghuis ‘De Pluim’. Smakelijk!
