Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute

Valeirroute

Startpunt: Gavere, Oost-Vlaanderen, Vlaamse Ardennen, Markt 1, De Poort, dienst toerisme

42 km
3.75 uur
glooiend
lus
4 weetjes

Situering

Het Prinsdom Gavere is de noordelijke poort tot de Vlaamse Ardennen. Door zijn strategische ligging aan de steile rechteroever van de Schelde, halverwege tussen Gent en Oudenaarde, speelde Gavere een belangrijke rol in de geschiedenis. De zes deelgemeenten, Semmerzake, Vurste, Baaigem, Dikkelvenne, Gavere en het vlakke Asper aan de overkant van de Schelde, tonen elk hun eigen landelijk karakter.

Iedere bocht, elke helling, geeft een verrassend nieuw venster op molens, kastelen, bossen, velden, oude Schelde-armen en natuurbiotopen.

Bron: Fietsen in en rond Gavere

Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute

Beoordeling

Ik zou dit een typisch Vlaamse fietsroute kunnen noemen, ware het niet dat de aanwezigheid van de Vlaamse Ardennen al goed voelbaar is in het profiel van de route.

Typisch is wel dat korte stukjes mooie natuur snel afgewisseld worden met saaie stukjes langs vrijstaande huizenrijen of fietspaden langs drukke verkeersaders. En steeds minder worden deze minpunten gecompenseerd door authentieke cafeetjes (die open zijn) of leuke terrasjes. Langs deze route vinden we ook geen andere aantrekkingspunten, sfeervolle picknickplekjes, uitkijktorens, …

En toch loont het de moeite om, als je niet te veraf bent, deze fietsroute te fietsen. Lees maar verder en laat je overtuigen. De route is in één richting uitgepijld met zeshoekige bordjes.

De betekenis van de sterretjes kan je vinden bij de informatie over de fietsblog op de homepagina.

Beleving:
Bereikbaarheid:
Veiligheid:
Parcours:
glooiend
Stuurvaardigheid:
gemiddeld

Totaal:

PLUSPUNTEN

  • Het marktplein van Gavere
  • Het fietsen langs de Schelde
  • De typisch Vlaamse dorpskerkjes

MINPUNTEN

  • Enkele trajecten langs drukke wegen
  • Het fietsen in (verkavelde) woonstraten
  • Twee stevige klimmetjes (kan een minpunt zijn)
Waar kun je starten

Waar kun je starten

De marktplaats van Gavere is de uitgelezen plek om de route te starten en te eindigen. Andere mogelijkheden zijn de dorpskernen van Asper, Semmerzake, Vurste, Baaigem of Dikkelvenne of bij het Kasteel Borgwal, zeker als je de fietstocht met een wandeling op het kasteeldomein wilt combineren.

Treinstation
Het station van Gavere-Asper ligt op de lijn L86 (Gent-Ronse). Elke dag rijden er treinen tussen Gent-Sint-Pieters en Gavere-Asper. De snelste treinreis duurt 16 minuten.
Parkeergelegenheid
Gratis langparkeren in Gavere kan je aan de Brandweerstraat of in de Sportdreef. Op andere plaatsen geldt de Blauwe Zone of een ander regime van betalend parkeren.

Prinsdom Gavere

Door zijn strategische ligging aan de steile rechteroever van de Schelde, halverwege tussen Gent en Oudenaarde, speelde Gavere een belangrijke rol in de geschiedenis. Nadat Deense Vikingen de nabije abdij van Dikkelvenne hadden verwoest, bouwden de Heren Raes van Gavere er in de 12de eeuw een stenen burcht. Nadat hij die burcht veroverd had, versloeg Filips de Goede de Gentenaren in de Scheldemeersen, in de Slag bij Gavere in 1453. Het standbeeld van de Gentse krijger Valeir in de tuin voor het gemeentehuis herdenkt die Slag en geeft de fietsroute haar naam.

In 1540 verhief Keizer Karel Gavere tot Prinsdom, maar prins Lamoraal van Egmont werd door Alva onthoofd. Een plaat in de gevel van het Gemeentehuis herinnert daaraan. Die is samen met de Prinsenmolen het enige souvenir aan het Prinsdom. De Franse koning Louis XIV liet in 1658 de burcht verwoesten. Bij het rechttrekken van de Schelde in 1970 vond men nog enkele brokstukken ervan.

De voor Gavere typische ‘scheve’ Markt behoort tot de steile Schelde-oever en dateert als marktgebeuren uit de 15de eeuw. Een brand verwoestte de Markt onder het Oostenrijks bewind in de 18de eeuw. Daarop bouwde men op de benedenmarkt een monument van een Fontein voor watervoorziening, afgeleid van de nabije Sint-Amandsbron. De Poort is het koetshuis van de voormalige herenwoning du Sartel, die vernield werd in de zware beschietingen op Semmerzake en Gavere in WO I. (Slag der Grenadiers).

historisch historisch

Eerst langs Asper

Aan de voet van de Scheldebrug, op de rotonde, staat een herinneringsmonument aan de 12de-eeuwse burcht in Doornikse steen, nabij de oorspronkelijke plaats. Over de brug rijden we verder over de Moerbeek, de grens tussen Gavere en Asper. Rechts ligt het bedrijf Breydel, producent van Breydelham, e.a., erkend als Oost-Vlaamse streekproducten. We fietsen in een industriezone, een verplicht ommetje om ook langs de deelgemeente Asper te fietsen, de enige deelgemeente van Gavere op de linkeroever van de Schelde. De witte Sint-Martinuskapel (foto: Parochie in Gavere / Nazareth) is een belangrijke halte van de jaarlijkse paardenommegang die haar oorsprong heeft in de 16de eeuw.

Op het Carlos Dierickxplein houden we halt bij een reconstructie van een feodale vierschaar. Oorspronkelijk werd er buiten recht gesproken, traditioneel onder een linde. Bij die boom waren vier banken in een vierkant geplaatst. In het midden stond dan de beschuldigde tussen vier gespannen touwen. De oude Romaanse St.-Martinus-kerktoren van Asper dateert uit de 12de eeuw.

Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Asper, St.-Martinus-kerk Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Asper, Schelde

De Slag bij Gavere

Terug over de Scheldebrug fietsen we naar Semmerzake. In deze vlakke Scheldemeersen versloeg de Bourgondische hertog Filips de Goede in de Slag bij Gavere van 1453 de Gentenaars, die de belastingen op zout en graan hadden geweigerd.

Gent had Engelse boogschutters ingehuurd om de burcht te bezetten, maar door het verraad van hun hoofdman John Fox veroverde Filips de burcht. De hertog had zijn troepen opgesteld rechts op de hoge heuvelkam van Semmerzake. De Gentenaars zaten als ratten in de val. In wat daarna de Bloedmeers werd genoemd lieten 16.000 Gentenaars het leven, afgemaakt of verdronken in de Schelde. (Foto: De knieval van de Gentenaars voor Filips de Goede na de “Slag bij Gavere” in 1453 – Wenen, Österreichische Nationalbibliothek).

De St.-Pietersbandenkerk van Semmerzake is trotse bezitter van een Lambertus Van Peteghem-orgel van ca. 1790. Een plaat op het kerkhof gedenkt de Slag bij Gavere.

Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Semmerzake, St.-Pietersbandenkerk

Steenbakkerssite

Meer interesse hebben we in de Steenbakkerssite waar een eerbetoon aan het Schelde-steenbakkers-ambacht wordt gebracht. Het S-pad in het parkje verwijst speels naar de “S” van Steenbakkers, Schelde, Scheldemeersen, Semmerzake en Slag bij Gavere. De wereldbekende avant-garde componist Louis De Meester, die zijn laatste jaren doorbracht in een nabije woonst, heeft een gedenkplaat en gedicht op de site.

Eenmaal terug bij de Schelde komen we bij het natuurgebied de Bolveerput. Een oud opspuitgebied met rivierslib dat nu een mooi klein natuurgebied met rietkragen is. Daarachter ligt de Kriephoek, een afgesneden Schelde-arm, een oase van rust en natuurschoon.

Na Semmerzake komt Vurste  Het 1,9 km ommuurde kasteeldomein Borgwal van 18 ha is een lust voor het oog en zeker een ommetje waard.

Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Semmerzake, Steenbakkerssite Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Semmerzake, Steenbakkerssite Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Semmerzake, Steenbakkerssite Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Dijkweg, Schelde Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Dijkweg, Schelde

Domein Borgwal

Het schilderachtige park met spiegelvijver, kasteelhoeve, ijskelder, eeuwenoude bomen en zelfs een Chinees theepaviljoen is toegankelijk voor het publiek (te voet). De toren van het kasteel stamt uit de Spaanse periode (1583). Het domein was in de 17de eeuw een barok buitenverblijf van de Gentse bisschop Mgr. Antonius Triest (1577-1657), die bij de kasteelhoeve een prachtige duiventoren oprichtte.

De classicistische rechtervleugel van het kasteel dateert uit de 18de eeuw, de linker neogotische is 19de-eeuws. Recent werd het kasteel gerestaureerd en aan de achterzijde van een moderne erker voorzien. Sinds 1975 biedt het O.C. Ebergiste van vzw Organisatie Broeders van Liefde op het kasteeldomein opvang en dienstverlening aan volwassen personen met een verstandelijke beperking.

Bron: Toerisme Vlaamse Ardennen

Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Vurste, Domein Borgwal, Gentse bisschop Mgr. Antonius Triest (1577-1657)
Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Vurste, Domein Borgwal, Gentse bisschop Mgr. Antonius Triest (1577-1657)
Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Vurste, Domein Borgwal, Duiventoren,
historisch historisch
Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Vurste,Sint-Martinuskerk Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Baaigem, Sint-Bavokerk

“Den Bol” van Semmerzake

De gotische St.-Martinuskerk van Vurste is opgetrokken in typische witte steen uit het nabijgelegen Balegem.

“Den Bol” van Semmerzake, is de radar en controlepost van het voormalige ‘Air Traffic Control Centre’ van de Belgische Luchtmacht. Van 1952 tot 2019 verzorgde het ATCC vanuit deze locatie de luchtverkeersleiding van het militaire luchtverkeer en de coördinatie tussen burger- en militaire luchtvaart. Sinds 2020 is het ATCC verhuisd naar Skeyes in Steenokkerzeel. De radarinstallatie blijft tot 2025 actief.

De Sint-Bavokerk van Baaigem is als vroegmiddeleeuwse stichting van de Gentse Sint-Baafsabdij één van de oudste kerksites van de streek. Oorspronkelijk uit de 11de eeuw, werd de kerk vaak uitgebreid in verschillende stijlen en stenen, nu eens in Doornikse kalksteen, dan weer in witte Balegemse steen.

Fietsroute, fietsblog, review, zwalmroute, vliegveld, Lange Munte, WOI Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Muntekouter

De Lange Munte

Voorbij de kerk zien we op onze linkerkant de mooi gerestaureerde Prinsenmolen, genoemd naar Lamoraal van Egmont, prins van het Land van Gavere, die hier in de 16de eeuw een houten staakmolen bezat.

De bunkers in de omgeving zijn deel van een linie van 228 bunkers van Bruggenhoofd Gent, gebouwd in het Interbellum, toen in België nieuwe oorlogsdreiging voelbaar werd.

De Lange Munte is vooral een lange klasseiweg. Net voor we de kasseiweg verlaten, herinnert een infobord ons aan een Duits vliegveld uit WOI. Hier in Scheldewindeke landden en stegen de eerste bommenwerpers in de geschiedenis op. Ze mikten op Londen en Noord- Frankrijk. Er zijn alleen wat funderingen en enkele muren van de loodsen overgebleven.

De schepenbrief van Bochoute

De schepenbrief van Bochoute (gehucht van Gavere) is een oorkonde uit 1249. Het is het oudste officiële document dat geheel in het Nederlands is geschreven. De oorkonde werd uitgevaardigd door de schepenen van Bochoute en bezegelde een grondtransactie.  Aan de rand van de historische akker uit ‘De Schepenbrief’ werd een gedenkteken opgericht.

Feitelijk was de schepenbrief een voorloper van de notariële akte. Deze schepenbrief kwam al in de 13e eeuw in het bezit van het Oudenaardse hospitaal en is vandaag nog steeds eigendom van het O.C.M.W. van Oudenaarde. Het document is een dankbaar onderwerp voor de studie van het Middelnederlands, want het blijkt bovendien opgesteld te zijn in een regionale variant van het Middelnederlands. Meer info is te vinden bij Stad Zottegem.

historisch historisch

Gaverse streekproducten

We ronden de lus, die ons langs de gedenksteen van de Schepenbrief van Bochaute en de resten van de Tarandusmolen bracht, bij de Graaf Louis de Lichterveldestraat, die we links inrijden. Vanop de heuvelkam krijgen we schitterende vergezichten. Langzaam dalen we naar de bossen van Dikkelvenne. Voorbij het (niet-beschermde) Kasteel Baudries komen we in het dorp waar we de heuvelkam afdalen tot vlak bij een oude Schelde-meander. Voor we de heuvelkam terug omhoog fietsen, houden we eerst een pauze in Estaminet De Rotse. De ideale plek om een streekbiertje van Brouwerij Contreras of een watertje van Bronnen Christiana te proeven.

Brouwerij Contreras is een familiale, artisanale brouwerij, opgericht in 1818. Hier wordt o.m. het Valeirbier geproduceerd, een op internationale lijsten hoog gewaardeerd streekbier. Bronnen Christiana zag het levenslicht in 1938 en bottelt alle soorten waters en limonades. Ondertussen is het natuurlijke mineraalwater, dat vooral in Oost- en West-Vlaanderen wordt gedronken, erkend als streekproduct. Prinsheerlijk nagenieten in het Prinsdom Gavere kan verder ook nog op een gezellig terrasje van het Gaverse marktplein.

Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Valeir Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Gemeentehuis, Valeir Fietsroute, fietstour, fietsuitstap, fietsblog, review, fietsverslag, Gavere, Valeirroute, Gemeentehuis, Valeir Valeir, streekbier

Christiana bronnen in de nabije Rotsestraat

De Rotse is een getuigenheuvel, getuige van een vroeger plateau over millennia geërodeerd door de Schelde. In de 8ste eeuw, ten tijde van Karel de Grote, stichtte Hilduardus hier een Benedictijnerabdij met de St.-Petrus-kerk. De Heilige Christiana was een Angelsaksische prinses die zich bekeerd had tot het christendom om een gedwongen huwelijk te ontlopen. Via de Schelde ontscheepte ze te Dikkelvenne waar ze zich onder de geestelijke leiding van Hilduardus plaatste. Christiana sloeg hier met haar stok op de rots: een bron ontsprong er miraculeus. De Noormannen vernielden de abdij in de 9de eeuw. Later ontstond hier de St.-Petrus-parochie, tot de kerk in 1824 verzakte door kleiwinning en grondverschuiving, en instortte.

Dikkelvenne is een bronnendorp bij uitstek. Christiana bronnen in de nabije Rotsestraat, links van de route, is de laatst overblijvende Dikkelvense producent van waters en limonades en  erkend als streekproduct. Met wat geluk staat de poort open en kan je zien bottelen. Lees meer over de bronnen bij Christiana Bronnen.

historisch historisch

PRAKTISCH

  • Eet- en praatcafé Den Gulzigen Bok in Vurste is voor een namiddagpauze enkel open op zaterdag en zondag.
  • Estaminet De Rotse in Dikkelvenne is gesloten op maandag en dinsdag.
  • Logeren kan je in Asper bij B&B Dadivaro of in Semmerzake in B&B Cimbarsaca.

FOTOGALERIJ

deel deze fietsroute